Nước thải sinh hoạt nếu không được xử lý đúng cách trước khi thải ra môi trường, sẽ gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực đến sức khỏe con người và hệ sinh thái. Trong bài viết này, Môi Trường Sài Gòn SGE sẽ giới thiệu đến bạn 4 phương pháp xử lý nước thải sinh hoạt đang được áp dụng phổ biến, đồng thời mang lại hiệu quả cao hiện nay, hãy cùng tìm hiểu ngay nhé!
1. Khái niệm và phân loại nước thải sinh hoạt
Nước thải sinh hoạt là lượng nước được tạo ra trong cuộc sống thường nhật tại các hộ gia đình, tổ chức, trường học, bệnh viện và các khu dân cư. Nguồn nước này phát sinh từ nhiều hoạt động như tắm rửa, giặt giũ, nấu ăn, vệ sinh,… và chứa nhiều tạp chất có hại. Dựa theo nơi phát sinh và thành phần ô nhiễm, nước thải sinh hoạt được chia thành ba nhóm chính.
1.1. Nước thải phát sinh từ khu vực nhà vệ sinh
Đây là nguồn nước thải chứa mức độ ô nhiễm cao nhất, xuất phát từ các nhà vệ sinh và phòng tắm. Trong thành phần của nước thải này có nhiều chất hữu cơ như phân, nước tiểu, vi khuẩn, virus, chất lơ lửng và các chất dinh dưỡng như nitơ, phốt pho. Những thành phần này là nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường nước, nếu không xử lý sẽ ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng.
1.2. Nước thải từ khu bếp
Nước thải từ bếp thường mang theo nhiều dầu mỡ, cặn thực phẩm, rác hữu cơ và chất béo. Những thành phần này không chỉ gây mùi hôi khó chịu mà còn dễ tạo lớp màng bám vào thành ống, gây tắc nghẽn hệ thống thoát nước. Để khắc phục, người dân thường phải nhờ tới các dịch vụ chuyên xử lý nghẹt cống hoặc hút chất thải sinh hoạt.
1.3. Nước thải từ hoạt động giặt giũ, tắm rửa
Loại nước này có mức độ ô nhiễm nhẹ hơn nhưng vẫn chứa một lượng lớn chất tẩy rửa, xà phòng, dầu gội, sữa tắm… Những chất này có thể làm thay đổi độ pH của nước, ảnh hưởng đến vi sinh vật sống trong môi trường nước và hệ thống xử lý nước thải.
2. Vì sao chúng ta cần xử lý nước thải sinh hoạt
Việc xử lý nước thải sinh hoạt không chỉ là hành động bảo vệ môi trường mà còn là biện pháp thiết yếu để bảo vệ sức khỏe và duy trì chất lượng cuộc sống.
2.1. Bảo vệ chất lượng đời sống hàng ngày
Nguồn nước sạch góp phần rất lớn vào việc nâng cao tiện nghi cuộc sống. Nếu nước thải không được xử lý kịp thời, các tuyến ống thoát nước sẽ bị nghẽn, gây mùi hôi và ô nhiễm không khí trong khu vực sinh sống. Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt, gây phiền toái và có thể làm giảm giá trị bất động sản của khu vực đó.
2.2. Ngăn ngừa các rủi ro về sức khỏe
Khi nước thải sinh hoạt thấm vào nguồn nước ngầm hoặc chảy ra sông ngòi mà không qua xử lý, các vi khuẩn và mầm bệnh sẽ lan rộng. Con người sử dụng nước bị nhiễm khuẩn có thể mắc phải các bệnh như tiêu chảy, kiết lỵ, viêm gan, thậm chí là ung thư nếu tiếp xúc lâu dài với nước chứa kim loại nặng hay các hợp chất hóa học độc hại.
2.3. Hỗ trợ và phát triển ngành thủy sản
Trong môi trường nước sạch, các loài thủy sản như cá, tôm, cua,… mới có thể phát triển ổn định và an toàn. Ngược lại, nguồn nước bị ô nhiễm sẽ khiến thủy sản chết hàng loạt hoặc phát triển dị tật, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng thực phẩm. Điều này đặc biệt quan trọng với ngành nuôi trồng và khai thác thủy sản, cũng như bảo vệ chuỗi thực phẩm sạch cho người tiêu dùng.
2.4. Duy trì hệ sinh thái cho các loài động vật
Không chỉ các sinh vật dưới nước, mà cả các loài động vật sống gần sông suối, ao hồ cũng phụ thuộc vào chất lượng nguồn nước. Nếu nước bị ô nhiễm, hệ sinh thái sẽ bị phá vỡ, ảnh hưởng đến chuỗi thức ăn và sự đa dạng sinh học. Nhiều loài có thể bị tuyệt chủng nếu môi trường sống tự nhiên của chúng bị hủy hoại do nước thải không được xử lý.
3. Top 4 phương pháp xử lý nước thải sinh hoạt tốt nhất hiện nay
Sau đây là 4 phương pháp xử lý nước thải sinh hoạt phổ biến và hiệu quả, được nhiều đơn vị, hộ gia đình cũng như các khu công nghiệp áp dụng.
3.1. Phương pháp sinh học
Đây là phương pháp sử dụng vi sinh vật để phân hủy các chất hữu cơ có trong nước thải. Các loại vi sinh vật này sử dụng các hợp chất có trong nước thải làm nguồn thức ăn, từ đó chuyển hóa chúng thành những chất ít độc hại như CO₂, nước và bùn sinh học. Phương pháp này có hiệu quả cao với nước thải có hàm lượng hữu cơ lớn, thân thiện với môi trường và tiết kiệm chi phí.
3.2. Phương pháp cơ học
Phương pháp cơ học chủ yếu dùng để loại bỏ các chất rắn, tạp chất lớn, cặn bã có kích thước lớn ra khỏi nước thải bằng cách lọc hoặc lắng. Các thiết bị phổ biến trong phương pháp này bao gồm song chắn rác, lưới lọc, bể lắng, bể tách dầu,… Đây là bước xử lý đầu tiên trong hệ thống xử lý nước thải nhằm bảo vệ các công đoạn xử lý tiếp theo.
3.3. Phương pháp hóa lý
Đây là phương pháp kết hợp giữa các phản ứng hóa học và quá trình vật lý, để loại bỏ các chất rắn lơ lửng và keo tụ các chất không thể lắng tự nhiên. Thường sử dụng các chất tạo bông như PAC, phèn chua hoặc polymer để kết dính các hạt nhỏ thành hạt lớn rồi dễ dàng lắng xuống. Phương pháp này mang lại hiệu quả xử lý cao, đặc biệt khi áp dụng cho nước thải có độ đục cao hoặc chứa nhiều dầu mỡ.
3.4. Phương pháp hóa học
Phương pháp này sử dụng các phản ứng hóa học để điều chỉnh các chỉ số trong nước thải như pH, loại bỏ vi khuẩn gây bệnh thông qua khử trùng bằng clo, ozone hoặc các hợp chất oxy hóa mạnh khác. Ưu điểm là dễ thực hiện, không tốn nhiều diện tích và có thể kiểm soát tốt chất lượng nước đầu ra. Tuy nhiên, cần kiểm soát kỹ liều lượng hóa chất để tránh gây tác dụng ngược đến môi trường.
Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bản chất, cũng như 4 giải pháp xử lý nước thải sinh hoạt tối ưu nhất hiện nay. Việc áp dụng các phương pháp xử lý nước thải đúng cách không chỉ bảo vệ sức khỏe bản thân, mà còn góp phần gìn giữ môi trường sống xanh – sạch – đẹp cho thế hệ mai sau. Nếu thấy hữu ích, hãy chia sẻ bài viết để lan tỏa thông tin đến nhiều người hơn bạn nhé!
